Op overtuigende wijze stelt Chapman dat de eigenschappen van het westers boeddhisme zijn terug te voeren op het protestantisme, en dat de nieuwe westerse vorm eenzelfde verhouding heeft tot de Aziatische tradities als het protestantisme van de Renaissance tot het Middeleeuwse katholicisme (die tijdsaanduidingen zijn van mij). Hij geeft aan dat al in de 19e eeuw in Azië nieuwe ideeën in het boeddhisme zijn geïncorporeerd onder druk van protestantse westerse zendelingen. Lees het hier.
Ook schrijft hij (hier en hier) over de invloed van de hippiecultuur op de eerste generatie westerse boeddhistische leraren (‘groen’ boeddhisme, consensus boeddhisme, ‘nice’ buddhism, babyboomer-boeddhisme) en betoogt dat de ideeën van die generatie geen algemene waarheden zijn, maar dat mainstream boeddhisme in zekere mate is gegijzeld door vertegenwoordigers van die generatie.
Natuurlijk zit er een mate van generalisatie in het betoog, maar dat neemt niet weg dat ineens heel veel dingen die wij hier doen en waarvan wij vinden dat het ‘authentiek’ is, in het perspectief van onze eigen culturele focus (het calvinisme en het ‘New Age’ eenheidsdenken) worden geplaatst.
Is wat we doen daardoor inauthentiek of minder waardevol? Nee, en dat zegt Chapman ook niet. Hij komt er eerlijk voor uit dat hij groot voorstander is van de meeste nieuwe ontwikkelingen. Maar hij signaleert ook een paar valkuilen.
Chapman’s werk is mateloos interessant voor mensen die zeggen dat ze boeddhist zijn of met boeddhistische beoefening bezig zijn. Het plaatst wat we hier zeggen en doen in perspectief en het relativeert.
Chapman schrijft als een razende. Hij zegt dat hij er een boek van wilde maken, maar dat recente ontwikkelingen vragen om publicatie nu. Een van die recente ontwikkelingen is de zogenoemde Maha Teacher Council, een invitation-only conferentie van boeddhistische leraren. Chapman signaleert dat hun ‘consensus buddhism’ aan de randen afbrokkelt en dat ze misschien nog proberen te redden wat er te redden valt.
Als je Chapman leest kun je alleen maar hopen dat dat niet zal lukken en dat er mensen opstaan die minder gepreoccupeerd zijn met het behouden van hun zekerheden, en die kritisch willen kijken naar de traditie en de beoefening. Chapman is er één van. Het gevolg van zijn urgentie bij het schrijven is een grote berg juwelen midden op de elektronische snelweg.